Woorden zoeken

Voor de meesten van ons is elke dag vol van woorden. Je praat met je collega's op het werk, je praat met je huisgenoten over hoe de dag wordt of was, iemand komt langs en vertelt je het laatste nieuws, je staat met de buurman te praten op straat. Ook al gaat het enkel over koetjes en kalfjes - de woorden die we zeggen en horen zijn belangrijk. Want we laten daarmee zien dat we elkaar nabij zijn en het goede met elkaar voorhebben. Dat hebben we nodig, geen mens kan zonder nabijheid van anderen. Met onze woorden zijn we elkaar nabij. Zelfs als we elkaar spreken via de telefoon creëren we met onze woorden nabijheid.


Een heel ander verhaal wordt het als je kijkt naar de functie van woorden in de sociale en ook de andere media. In de netwerken, op tv of in de bladen is er veel ergernis over woorden die er gezegd zijn, of zelfs woede. Onbegrip over hoe iemand dit of dat heeft kunnen zeggen. Ophef over het woord dat iemand gebruikt (wit of blank, slaven of slaafgemaakten,...). Verontwaardiging omdat iemand juist helemaal niets zegt. Het vermijden van woorden omdat je tegenstander die gebruikt. Hier zorgen woorden juist voor afstand en niet voor nabijheid. In de media worden woorden als instrumenten gebruikt. Om ongenoegen mee te ventileren. Om van je af te bijten. Om ophef te genereren. "Niemand spreekt nog waarheid" staat er in psalm 12, een psalm die reflecteert op goede en slechte woorden. Je zou psalm 12 eigenlijk best de social-media-psalm kunnen noemen.


Woorden kunnen mensen máken of breken, we weten het. Degenen die onder woorden lijden en degenen die met woorden gooien weten het allebei.
Het zou ons allen goed doen om woorden niet alleen als instrumenten in te zetten, maar te speuren naar woorden die voor ons belangrijk willen worden.
Wij zijn namelijk niet alleen op zoek naar woorden, woorden zijn ook op zoek naar ons. Althans: het zou goed voor ons en onze omgang met woorden zijn om ons dat voor te stellen. De woorden proberen bij jou te komen en zich aan te bieden om uit te drukken wat je ervaart en proberen je op deze manier nabij te zijn. Welke woorden zouden dat zijn? Welke woorden zouden nu op zoek kunnen zijn naar je? Het zal duidelijk zijn dat we, als we deze houding innemen, niet meer met woorden gaan gooien en ze ook niet als instrument gebruiken.


Jezus had ook woorden die hem vonden. Psalm 22 bijvoorbeeld, en psalm 91. Die hielpen hem om in de laatste fase van zijn leven - de fase die wij ons nu voor ogen halen, in de bezinningstijd naar pasen toe - uitdrukking te kunnen geven aan wat hij voelde, waar zijn opdracht en zijn levenspijn lag, en waar hij zijn vertrouwen vandaan haalde. Toen hij de eenzame afgrond voor zich open zag gaan en op grootsprakige woorden van zijn vrienden ("ik zal je nooit in de steek laten") niet meer kon vertrouwen.


Soms lukt het woorden om je te vinden precies op het juiste moment. In Bijbeltaal heet het dan dat een woord "in vervulling is gegaan". Want daar zijn woorden voor bedoeld: om in vervulling te gaan en om je nabij te zijn, in je te gaan leven.
Is het wat voor u? Een bezinningsoefening voor de 40-dagen-tijd: ga nu eens niet zoeken naar woorden om die te gebruiken, maar ga eens speuren of er misschien woorden zijn die naar jou op zoek zouden kunnen zijn.

Jan-Hendrik Kip