Boom geplant aan stromend water

December is de maand dat velen een boom in huis neerzetten. Ook in vele kerken wordt in de Kerstperiode een boom in de kerk neergezet. Deze boom wordt mooi versierd met slingers, kleine trompetjes, engeltjes en kerstballen. Het is sfeervol en gezellig.

Die maand, waar de dagen zo kort zijn, waar het zo vroeg donker is, wat meer licht in huis brengen. Waar komt de gewoonte om een Kerstboom in huis te halen vandaan? Een gewoonte die blijkbaar zó diepgeworteld is, dat ook in de kerk kerstbomen te vinden zijn? Bomen vertellen een verhaal. Zoals te lezen was in het gedicht dat vorige maand in de 2-Klank op de voorpagina stond. Een verhaal dat te lezen is in de groeven in de bast, in de jaarringen, en daarin de geschiedenis wat er allemaal rondom die boom gebeurd is. De wortels maken duidelijk dat ze stevig in de bodem staan. Als de boom bladeren draagt kan je rust vinden in hun schaduw.

Een kerstboom, met lichtjes erin, vertelt het verhaal van de zonnewende. In december worden de dagen korter en lichtjes in de boom vertellen van de hoop, dat het licht terug zal komen en dat de dagen binnenkort weer langer worden. De oude Germanen hadden nauwkeurig naar de stand van de zon gekeken en het feest van de terugkeer van het licht rond die tijd bepaald. De gewoonte om lichtjes in een boom te zetten, komt van de oude Germanen. De kerk heeft later gezegd: het licht waarvan de lichtjes in die boom vertellen, is het licht van Christus. Er zijn kerken waar gezegd wordt: een kerstboom, dat is allemaal heidendom, daar willen wij niets mee te maken hebben. Maar we kunnen er ook een andere wending aan geven.

In de Bijbel vinden we ook bomen die een verhaal vertellen. De bomen in de tuin van Eden, van de kennis van goed en kwaad. Psalm 1 vertelt ook over een boom. Een boom geplant aan stromend water. Deze boom geplant aan stromend water is geen doel in zichzelf. Hij wordt vergeleken met een mens. “Gelukkig de mens, die niet meegaat met wie kwaad doen, die zich verdiept, in de wet van de HEER”. Die mens is als een boom geplant aan stromend water. Een boom die zó direct aan een bron van leven staat, kan tot bloei komen en vruchtbaar zijn. Een boom heeft wortels, om stevig te staan, om voeding in zich op te nemen. Mensen hebben óók wortels nodig, een bodem onder het bestaan. Waar je op kan terugvallen als het tegen zit, waar je inspiratie uit kan halen om verder te gaan. Dan kan je leven tot bloei komen en vruchtbaar zijn. Mensen die geen bodem onder hun bestaan hebben, die niet zo’n bron van leven hebben, raken de weg kwijt, vinden hun bestemming niet, en leven er maar op los. Het is voor hen vaak moeilijk hun weg door dit leven te vinden.

De kerstboom heeft meestal geen letterlijke wortels omdat hij in een emmer staat. Maar een kerstboom heeft wél stevige wortels in onze cultuur. Ieder jaar weer vinden wij hem terug, op vele plekken, in huis, kerk, en daarbuiten. Als we goed naar een kerstboom kijken, zien we het verhaal dat die kerstboom vertelt. Kunnen we daar toch óók inspiratie en voeding in vinden. De engeltjes zijn de boodschappers, die de blijde boodschap doorgeven. De versieringen en trompetjes laten zien, dat het goed is samen feest te vieren. De lichten, de kaarsjes, verwijzen naar de lichtpunten in het leven, de goede dingen, waarvoor we dankbaar mogen zijn. En vertellen ons ook, dat wijzelf lichtpunten in het leven van anderen mogen zijn. De kerstboom stelt ons de vraag: waarin vinden wij onze inspiratie? Waardoor worden wij gevoed, en krijgen we nieuwe moed om verder te leven. Wat is dat voor het stromend water, waardoor wij het volhouden? Volhouden om kerk te zijn, volhouden om te blijven geloven. Het is goed om bij die vraag stil te staan. Hoe komt het dat velen die inspiratie niet meer kunnen vinden? Op welke manier kan die inspiratie toch nog doorkomen, en bij ons binnenkomen?

Met Kerstmis vieren we Gods liefde, die bij ons komt, als klein en kwetsbaar kind. Daar mogen we ons op oriënteren.

Mirjam van Nie