Maandelijks verschijnt in ons kerkblad 2Klank de meditatieve rubriek Pastorale Klank, veelal geschreven door onze eigen predikant ds. Jan-Hendrik Kip, soms ook door anderen. De mees recente klanken vindt u hier.
Pastorale klank mei 2023
Gastvrij
Het is opvallend hoe vaak er in de Bijbel sprake is van een tafel of een maaltijd. Even denken: de profeet Jesaja ziet in een visioen een feestmaaltijd-van-god-zelf op een berg, Jezus vertelt de gelijkenis van het feestmaal waar niemand wilde komen, en ook de gelijkenis over het kiezen van de plaatsen aan tafel; de gelijkenis van de verloren zoon draait ook op een feestmaaltijd uit. Jezus nodigt zichzelf uit als gast in het huis van Zacheüs, hij verschijnt aan de Emmaüsgangers heel eventjes aan hun tafel, en bij andere leerlingen bij een vismaaltijd op de oever van het meer. Jezus viert de laatste maaltijd van zijn leven (het avondmaal) terwijl hij met zijn leerlingen bijeen is voor een pesach-maaltijd, en in de door velen geliefde psalm 23 (de Heer is mijn herder) wordt je aan tafel genodigd voor het oog van de vijand. Dit schiet me allemaal spontaan te binnen; als ik ga zoeken vind ik nog veel meer.
Nu we de huiskamergesprekken hadden rond het thema "aan tafel" viel het me weer eens op. Kennelijk is de tafel een betekenisdrager, waar de dingen die de Bijbel ons mensen wil vertellen, aan kunnen worden vastgemaakt. Niet voor niets koos Jezus een maaltijd waarmee zijn volgelingen hem zouden blijven gedenken. Je kunt je bijna afvragen waarom we in de kerkdienst wel op stoelen maar niet aan tafels zitten. Want het is heel wat dat je aan tafel deelt: eten, drinken, ruimte, woorden, tijd, aandacht. Ja, er is natuurlijk de liturgietafel, die de aanwezigheid van de tafel in iedere kerkdienst symboliseert. En bij het koffiedrinken na de dienst zitten de meesten ook aan tafels, en daar vindt inderdaad ontmoeting plaats. En we zitten natuurlijk heel veel aan tafels bij vergaderingen, maar dat is, denk ik, toch meer vanuit praktisch oogpunt. Of om te voorkomen dat vergaderingen te snel afgelopen zijn, heb ik me laten vertellen ;-).
Eind van deze maand is het Pinksteren. Het feest van enthousiasme en van het overwinnen van grenzen. Onder invloed van Pinksteren verandert het thema van de tafel richting gastvrijheid. Bij de huiskamergesprekken waren we min of meer "onder ons", we werden wel van hogerhand bij elkaar gehusseld tot een groep, maar: we kenden elkaar. De geest van Pinksteren daagt ons uit om geen genoegen te nemen met "ons kent ons". De luiken open, en ruimte vrijmaken aan tafel! Het lijkt me belangrijk om met de blik naar buiten de gesprekken af te sluiten, welke vorm dat ook in de praktijk zou kunnen krijgen.
Natuurlijk heeft het altijd iets ongemakkelijks als je een onbekende naast je hebt. Je kent elkaar niet, en je vraagt je van alles af: hoe is hij, wat gaat zij zeggen, hoe gedraagt hij zich, wat heeft zij meegemaakt? De geest van Pinksteren kan ons moed geven om te vertrouwen. Te vertrouwen dat in die ander altijd iets van God meekomt. Te vertrouwen dat door die ander de (tafel-)gemeenschap niet bedreigd maar verrijkt zal worden. De Benedictijnen zeggen: wees altijd gastvrij, want je weet nooit wie de ander is. Het zou de Heer zelf kunnen zijn...
Jan-Hendrik Kip
Pastorale klank april 2023
Pastorale Klank ‘Paasfeest 9 april 2023’
Paasevangelie Johannes 20, 1-10
‘De Heere is waarlijk opgestaan. Hij leeft: het leven en de vrede zullen het winnen’
Drie dagen na de begrafenis van Jezus gaan een paar vrouwen naar zijn graf. De vrouwen die het graf bezoeken zijn Maria uit Magdala, Maria de moeder van Jakobus en Maria Salomé en nog enkele andere vrouwen die hen vergezellen (vgl. Johannes 19:25; Marcus 15:40). Ze nemen geurige olie mee om Jezus te balsemen. Als de vrouwen bij het graf komen is deze tot hun grote verbazing geopend en leeg. Ze zien dat de steen van de opening van het graf is weggehaald (vgl. Johannes 20:1). En de vrouwen zien twee engelen in witte kleren zitten, een bij het hoofdeinde en een bij het voeteneinde. Ze vragen: ‘Waarom huil je?’ Jezus is hier niet meer is. Jezus is opgestaan.
De vrouwen zijn bevangen door angst en schrik. Hun dromen zijn in elkaar gestort. De hevige schrik zal hier wel een mengeling zijn van boosheid en verdriet. ‘Wat is hier gebeurt?’ De vrouwen buigen over het lege graf heen en huilen. De tuinman herkennen ze aanvankelijk niet als Jezus. Er is niet gelijk een reactie van herkenning. Maar dan wordt Jezus Christus herkend als ‘hun Rabboeni! Meester! De vrouwen besluiten om terug te gaan naar Jeruzalem waar de leerlingen van Jezus verblijven. Ze vertellen de leerlingen wat er is gebeurd en wat ze allemaal hebben gezien. En de vrouwen vertellen over de ontmoeting met hun gestane Heere en Heiland.
Het is Goede Vrijdag geweest. Jezus Christus heeft op Goede Vrijdag het oordeel van God over de zonden gedragen. De Heere Jezus sterft aan het kruis. ‘Het is volbracht. Jezus buigt zijn hoofd en geeft de geest’ (vgl. Johannes 20:30). Een Romeinse centurio die onder het kruis van Golgotha staat belijdt: ‘Werkelijk, deze mens is Gods Zoon’ (vgl. Marcus 15:39).
Jezus, de onschuldige sterft. Jezus draagt ons lijden, onze noden, onze angsten, rouw en verdriet in al onze aardse gebrokenheid. In Jezus zien we dat doodgaan voortaan niet meer het einde van het leven is. Christenen geloven in een eeuwig, gelukkig bestaan na de dood. Er is dan geen pijn of verdriet meer.
Op Paaszondag, vieren we het leven. Jezus is opgewekt uit de dood. De opstanding van Jezus is een heilsfeit! Jezus, hoe ongelooflijk ook, staat op uit het graf. Niet de pijn, niet het lijden, niet de nood, maar het leven overwint. En als Jezus Messias op Paasavond zijn leerlingen bezoekt, zegt Hij: ‘Vrede zij met jullie’ (vgl. Johannes 20:19).
Pasen is ook het feest van een nieuw begin. Het is geen toeval dat het in de lente wordt gevierd. In de lente komt de natuur weer tot leven. En het is ook de tijd van Pèsach, het joodse feest om de vlucht van het joodse volk uit Egypte te vieren. Het hele verhaal rond de dood van Jezus speelt in deze tijd (vgl. Mattheüs 28; Markus 16; Lukas 24; Johannes 20).
De term Pasen heeft zijn oorsprong in het joodse Pèsach. De opstanding van Jezus vindt namelijk plaats tijdens Pèsach, de joodse viering van de uittocht (exodus; bevrijding) uit Egypte. Pasen is het feest van de bevrijding uit de zonde. Het feest vrede, van nieuw leven, van opstanding, van verwachting van een nieuwe toekomst. In de natuur zien we alles ontluiken en tot bloei komen. Er worden dieren geboren, er komen bladeren aan de bomen, bloemen komen tot bloei, de zon schijnt en de dagen worden steeds langer. Pasen houdt een verwachting in: het leven en de vrede zullen het winnen.
Jezus is opgewekt! We gaan nog wel door Goede Vrijdag heen, maar het wordt weer Pasen! Het feest van de Opstanding! Voor God, die in Jezus Christus, de macht van hel en dood, zonde en schuld heeft verslagen, is geen steen te zwaar of te groot. Zoek jouw hulp bij God. Zoek jouw kracht bij God! Laat het ook Pasen worden in jouw leven. Blijf niet in ongeloof en vertwijfeling hangen. We gedenken straks nog zijn dood, maar we roepen het op Paasmorgen uit: ‘De Heer is waarlijk opgestaan, Hij leeft, Halleluja. Amen’.
Gebed
God, wij danken U op deze Paasmorgen,
want U bent God van leven en van levenden.
U hebt immers de ban van de dood gebroken.
Gezegend zijt Gij om Hem
die ons nieuwe hoop op leven en toekomst geeft,
gezegend zijt Gij om deze dag
waarop uw schepping aarzelend gaat herademen
en mensen mogen weten dat uw liefde voor ons
sterker is dan alle dood
en duren zal tot in uw eeuwigheid. Amen.
ds. Theo A.R. de Zwart
Ziekenhuispredikant in Geldrop/Eindhoven
Pastorale klank maart 2023
Woorden zoeken
Voor de meesten van ons is elke dag vol van woorden. Je praat met je collega's op het werk, je praat met je huisgenoten over hoe de dag wordt of was, iemand komt langs en vertelt je het laatste nieuws, je staat met de buurman te praten op straat. Ook al gaat het enkel over koetjes en kalfjes - de woorden die we zeggen en horen zijn belangrijk. Want we laten daarmee zien dat we elkaar nabij zijn en het goede met elkaar voorhebben. Dat hebben we nodig, geen mens kan zonder nabijheid van anderen. Met onze woorden zijn we elkaar nabij. Zelfs als we elkaar spreken via de telefoon creëren we met onze woorden nabijheid.
Pastorale klank februari 2023
SORRY
In de maand december heeft premier Rutte excuses aangeboden voor het slavernij verleden. Daar was heel veel om te doen. Allerlei meningen werden over deze zaak gepubliceerd. Waarom moet dat voor iets dat al zo lang geleden gebeurd is. Ik heb daar persoonlijk toch niks mee te maken, ik heb zelf toch nooit een slaaf gehad. We vinden dat de koning die excuses moet aanbieden. We leven nu toch in heel andere tijden. Wat je er ook van vindt, het is goed, dat de discussie op gang is gekomen. Het is altijd goed om het gesprek te voeren. Wat is de waarde van excuses, wat heeft het voor zin excuses aan te bieden. Vindt u het moeilijk om “sorry” te zeggen? Excuses aanbieden, “sorry” zeggen heeft alles te maken met relaties tussen mensen. Er zijn dingen gebeurd, mensen zijn beledigd, hebben een ander pijn gedaan. Zaken zijn misgelopen. Excuses aanbieden betekent in de eerste plaats toegeven, dat er iets mis is gegaan. Toegeven dat er fouten zijn gemaakt. Toegeven dat je zelf fouten hebt gemaakt. Voor velen is dat een heel moeilijke stap. De tweede stap, is samen zoeken naar een nieuwe weg, een andere manier van omgaan met elkaar.
Pastorale Klank januari 2023
Wees niet bang
Een klein verhaaltje om te beginnen, het is een tikkeltje macaber.
Voor de stadsmuur zit de dood en wacht. Een geleerde komt langs, gaat naast hem zitten en vraagt: "Wat doe je hier?". De dood antwoordt: "Ik ga straks de stad in en dan ga ik honderd mensen halen". De geleerde rent de stad in en roept opgewonden: "Mensen, luister: de dood gaat komen en zal honderd mensen meenemen!". Het gevolg hiervan is dat alle mensen in paniek hun huizen opzoeken en zich opsluiten. Heel lang. Niemand komt meer de deur uit. 5000 mensen vinden de dood. De geleerde gaat de stad weer uit en ziet de dood nog steeds voor de stadsmuur zitten. In woede ontstoken roept hij: "Je zou toch honderd mensen halen, maar het waren er wel mooi vijfduizend!" Waarop de dood antwoordt: "Ik heb honderd mensen gehaald, zieken en ouden van dagen, zoals ik dat elke week doe. De rest heeft de angst gehaald, en daarvoor ben jij verantwoordelijk."
Pagina 2 van 2